چرا باید به مبحث علوم شناختی و رسانه پرداخته گردد؟ - وبلاگ عینک سفارشی

به گزارش وبلاگ عینک سفارشی، به عقیده کارشناسان، علوم شناختی از یک سو به رسانه ها می آموزد چگونه مشاهده و گزارش نمایند و از سوی دیگر به مخاطبان می آموزد که چگونه گزارش های رسانه ها را درک نمایند، بنابراین استفاده از نتایج مطالعات علوم شناختی و رسانه برای رسانه ها ضرورت دارد.

گروه علمی و دانشگاهی وبلاگ عینک سفارشی؛ نخستین کنفرانس ملی علوم شناختی و رسانه اول اسفند ماه 98 توسط وبلاگ عینک سفارشی برگزار می گردد، روش های تحقیق در علوم شناختی و رسانه،فلسفه ذهن و رسانه، انسان شناسی و زبان شناسی شناختی و رسانه، علوم اعصاب و رسانه، هوش مصنوعی و رسانه، علوم تصمیم و رسانه، روان شناسی شناختی و رسانه، جامعه شناسی شناختی و رسانه، اقتصاد رفتاری و رسانه، بازاریابی عصبی و رسانه، سیاستگذاری عمومی و رسانه، تربیت فردی و رسانه از محورهای این کنفرانس است.

اما شاید برای مخاطبان جای سوال باشد که به طور کلی علت و ضرورت برگزاری چنین کنفرانسی چیست؟ و اصلا خیلی ها می خواهند درباره چرایی پرداختن به مبحث علوم شناختی و رسانه بدانند.

علوم شناختی چیست؟

برای پرداختن به موضوع علوم شناختی و رسانه ابتدا باید بدانیم اساسا علوم شناختی چیست و چه کاربردهایی دارد.

اگر بخواهیم علوم شناختی را به صورت آکادمیک معرفی کنیم باید بگوییم علوم شناختی دانشی بین رشته ای است که به ذهن و فرایندهای ذهنی می پردازد، اینکه می گوییم دانش بین رشته ای یعنی این رشته در تمام رشته ها مستتر است و کاربرد دارد.

علوم شناختی در رشته هایی مانند انسان شناسی، روانشناسی، فلسفه، عصب شناسی، زبان شناسی و هوش مصنوعی به کار گرفته می گردد.

علوم شناختی مجموعه ای از نظریات روانشناسی، جامعه شناسی، عصب شناسی را به خدمت می گیرد و با بلوک های این علوم بنایی نو می سازد که بتوانیم ماهیت انسانی خودمان را بهتر و دقیق تر بشناسیم

به طور کلی اگر بخواهیم درباره علوم شناختی بگوییم اینگونه است که هر اطلاعاتی که از محیط توسط فرد ادراک می گردد در ذهن مورد پردازش قرار گرفته و یک سری فرایندها روی آن صورت می پذیرد، اینکه ذهن هر نوع از اطلاعات و داده های ورودی را چطور ادراک و پردازش می نماید موضوع مطالعه در علوم شناختی است.

اما این رشته بین رشته ای چطور می تواند با رسانه در ارتباط باشد و چه کارکردی در رسانه دارد؟

رابطه علوم شناختی و رسانه

برای اینکه بتوانیم چرایی پرداختن به موضوع علوم شناختی و رسانه را درک کنیم ابتدا باید بدانیم که این دو چه ارتباطی با هم دارند.

هر رسانه بنا به رسالتی که دارد پیغام هایی را برای مخاطبانش فراوری می نماید، پیغامی که توسط فراورینماینده محتوا فراوری می گردد توسط مخاطبان مورد ادراک و پردازش قرار می گیرد.

رسانه این توانایی را دارد که نحوه ادراک و پردازش مخاطبش را متأثر کند، هر محتوایی که توسط هر رسانه ای فراوری می گردد در واقع نوعی دستکاری (Manipulation) سیستم ادراک و پردازش مخاطب است.

به نوعی می توان گفت علوم شناختی جهت ارتباط با مخاطب را برای هر رسانه روشن می نماید بنابراین هر رسانه ای (آگاهانه یا نا آگاهانه) از علوم شناختی بهره بیشتری ببرد می تواند در جذب و اثرگذاری بر مخاطب موفقیت بیشتری کسب کند.

البته این ارتباط بین علوم شناختی و رسانه متقابل است به طوریکه رسانه هم می تواند در موفقیت علوم شناختی اثرگذاری جدی داشته باشد و این اثرگذاری هم به وسیله اثرگذاری بر پژوهش های علوم شناختی است.

چرایی استفاده از علوم شناختی در رسانه

به کارگیری علوم شناختی در رسانه ها می تواند تاثیرات بسیاری در موفقیت رسانه ها داشته باشد.

از همه مهم تر اینکه علوم شناختی قدرت اثرگذاری و جذب مخاطب آنها را به شدت افزایش می دهد، البته ممکن است این به کارگیری الزاما آگاهانه نباشد

به عقیده کارشناسان، قطعاً رسانه ها به مددگیری از علوم شناختی احتیاج دارند، اما برخی از رسانه ها به علت بی توجهی به این حوزه، بیشتر مهجور مانده اند، می توان گفت رسانه بر اساس اطلاعاتی که ارائه می نماید می تواند واکنش های افراد را راهنمایی و به این واسطه زاویه دید افراد را تغییر دهد.

ضرورت آنالیز علوم شناختی و رسانه از دیدگاه کارشناسان

کارشناسان حوزه های مختلف علمی نیز بر این عقیده اند که علوم شناختی میتواند در موفقیت رسانه ها بسیار موثر باشد و رسانه ها ناخودآگاه ملزم به استفاده از علوم شناختی هستند.

نصر اصفهانی عضو کمیته علمی نخستین کنفرانس ملی علوم شناختی و رسانه برگزاری کنفرانس های علوم شناختی را برای ترویج این علم ضروری دانسته و معتقد است: اینکه توجه افراد به مسأله علوم شناختی جلب گردد خیلی خوشایند است زیرا اگر توجه افراد به این موضوع جلب گردد در افراد احساس احتیاج ایجاد می گردد و وقتی احساس احتیاج در افراد به وجود آید به کارگیری بیشتر رسانه ها برای ترویج این علم بیشتر به چشم می آید.

فرانک شیروانی عضو کمیته علمی کنفرانس علوم شناختی و رسانه نیز اعتقاد دارد که رسانه ها می توانند حکم یک تیغ دو لبه را داشته باشند که در صورت نادیده دریافت علوم شناختی و آموزش افراد در مواجهه با رسانه، باعث آسیب گردد و از سوی دیگر با آموزش صحیح به افراد برای مواجهه آگاهانه با رسانه به وسیله علوم شناختی جامعه و قابلیت های بالقوه آن را بالفعل نمایند، در این میان به افرادی احتیاج است که با علوم شناختی آشنا باشند و شیوه های تأثیر رسانه بر روان انسان را بدانند تا راهنمایی گر شیوه های بهتری برای بهره برداری از رسانه ها باشند.

علی بیات سیدشهابی کارشناس اقتصاد رسانه و عضو شورای سیاستگذاری کنفرانس علوم شناختی و رسانه نیز یکی از کارکردهای جدی حوزه علوم شناختی را نحوه مواجهه مردم با اخبار جعلی یا به اصطلاح فیک نیوز است می داند و می گوید: در حال حاضر مشاهده می گردد که مردم مستعد دریافت اطلاعات غلط بوده و در مواردی توانایی شناختی در آسیب پذیری این اخبار را ندارند بنابراین متخصصان علوم شناختی می توانند با آنالیز این موضوع که این اخبار چگونه به ذهن مخاطب می رسد ضمن اشاره به اثرات تخریبی این پدیده، پیشنهادات عملیاتی جدی را برای مقاومت در برابر آن ارائه نمایند.

به گزارش فارس، کنفرانس ملی علوم شناختی و رسانه پنج شنبه اول اسفند ماه 98 از ساعت 8 تا 18 در تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار می گردد.

منابع:

سایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی

تحقیقات دانشگاهی محققان حوزه علوم شناختی